💻 Practical Linux Forensics: مرجع جامع برای بررسی شواهد دیجیتال در سیستم‌های لینوکس

🔹 این کتاب منبعی است برای محققان جرم‌شناسی دیجیتال تا شواهد موجود در سیستم‌های مدرن لینوکس پس از جرایم، رخدادهای امنیتی یا حملات سایبری را شناسایی، تحلیل و درک کنند.

🔹 Practical Linux Forensics وارد جزئیات فنی تحلیل تصاویر فورنزیک سیستم‌های لینوکسی می‌شود که سوءاستفاده شده یا هدف حملات مخرب قرار گرفته‌اند. این کتاب به محققان کمک می‌کند تا شواهد دیجیتال روی دسکتاپ‌ها، سرورها و دستگاه‌های IoT لینوکس را شناسایی و تحلیل کنند. در طول کتاب، شما یاد می‌گیرید چگونه آثار دیجیتال مرتبط با تحقیقات را شناسایی، نتایج منطقی استخراج و فعالیت‌های گذشته را بازسازی کنید.

🔹 تکنیک‌های ارائه شده مستقل از پلتفرم‌ها و ابزارهای تحلیل فورنزیک هستند.

🔍 آنچه خواهید آموخت:

• استخراج شواهد از دستگاه‌های ذخیره‌سازی و تحلیل جداول پارتیشن، مدیریت حجم‌ها و سیستم‌فایل‌های رایج لینوکس (Ext4, Btrfs, Xfs) و رمزگذاری
• بررسی شواهد از لاگ‌های لینوکس شامل syslog، systemd journal، لاگ‌های کرنل و audit، و لاگ‌های دیمون‌ها و برنامه‌ها
• بازسازی فرآیند بوت لینوکس، از بوت‌لودرها (UEFI و Grub) و راه‌اندازی کرنل تا فایل‌های واحد systemd و اهداف منتهی به ورود گرافیکی
• تحلیل وضعیت برق، دما و محیط فیزیکی دستگاه لینوکس، شناسایی شواهد خواب، هایبرنیشن، خاموشی، ریبوت و کرش
• بررسی نرم‌افزارهای نصب‌شده، شامل نصاب‌های توزیع، فرمت‌های پکیج و سیستم‌های مدیریت پکیج در توزیع‌های Debian, Fedora, SUSE, Arch و سایر توزیع‌ها
• تحلیل تنظیمات زمان و Locale، بین‌المللی‌سازی، تنظیمات زبان و کیبورد، و تعیین موقعیت جغرافیایی
• بازسازی جلسات کاربری (shell, X11 و Wayland)، دسکتاپ‌ها (Gnome, KDE و غیره) و تحلیل keyringها، کیف پول‌ها، سطل زباله، clipboard، تصاویر کوچک، فایل‌های اخیر و سایر آثار دسکتاپ
• تحلیل پیکربندی شبکه شامل اینترفیس‌ها، آدرس‌ها، network manager، DNS، Wi-Fi، Bluetooth، WWAN، VPNها (از جمله WireGuard)، فایروال‌ها و پراکسی‌ها
• شناسایی ردپای دستگاه‌های جانبی متصل (PCI, USB, Thunderbolt, Bluetooth) شامل حافظه‌های خارجی، دوربین‌ها و موبایل‌ها، و بازسازی فعالیت چاپ و اسکن

📖 فهرست مطالب:

1. مقدمه‌ای بر فورنزیک دیجیتال
2. مروری بر لینوکس
3. شواهد از دستگاه‌ها و سیستم‌فایل‌ها
4. ساختار دایرکتوری و تحلیل فورنزیک فایل‌های لینوکس
5. بررسی شواهد از لاگ‌های لینوکس
6. بازسازی بوت و راه‌اندازی سیستم
7. بررسی نرم‌افزارهای نصب‌شده
8. شناسایی آثار پیکربندی شبکه
9. تحلیل زمان و موقعیت
10. بازسازی دسکتاپ و فعالیت ورود کاربران
11. ردپای دستگاه‌های جانبی متصل

⭐ نظرات درباره کتاب Practical Linux Forensics:

📌 «Practical Linux Forensics یک منبع عالی است که هم برای کاربران تازه‌کار لینوکس و هم برای کاربران با تجربه مناسب است. چه شما یک محقق، مدیر سیستم، توسعه‌دهنده یا دانشجوی کنجکاو باشید، اطلاعات ضروری‌ای خواهید آموخت که می‌توان به‌راحتی در حوزه کاری خود به کار برد.»

— Techtyte، محقق امنیت سایبری و مرورگر پیشرفته

📌 «جامع… حتی اگر اولین تجربه شما در زمینه جرم‌شناسی رایانه‌ای باشد، از کتاب نیکل چیزهای زیادی خواهید آموخت.»

— لی تِشلِر، Microcontroller Tips

📌 «یک راهنمای جامع و آموزنده… نویسنده اطلاعات فراوان و نکات عملی ارائه می‌دهد که در سناریوهای واقعی کاربرد دارند و این کتاب را برای حرفه‌ای‌ها و دانشجویان ارزشمند می‌کند. مطالعه آن برای هر کسی که به دنبال درک عمیق‌تر تحلیل جرم‌شناسی در سیستم‌های لینوکس است، ضروری است.»

— The Security Noob

📌 «پس از Practical Forensic Imaging، بروس نیکل یک منبع یادگیری و مرجع فوق‌العاده دیگر با عنوان Practical Linux Forensics ارائه کرده است. این کتاب برای حرفه‌ای‌هایی که بیشتر با جرم‌شناسی ویندوز یا macOS آشنا هستند و همچنین کاربران لینوکس ماهر که می‌خواهند جرم‌شناسی را یاد بگیرند، مناسب است و نیازی به مطالعه خطی ندارد. هر فصل دانش متمرکز درباره جنبه‌های مختلف سیستم‌های لینوکس را به صورت مستقل ارائه می‌دهد. حتماً یک نسخه تهیه کنید تا این حوزه از جرم‌شناسی رایانه‌ای را روشن کنید.»

— دانیال S.، مرورگر پیشرفته

📌 «بروس نیکل برخی از حوزه‌های نادر و کمتر درک‌شده شبکه لینوکس را به اشتراک می‌گذارد که برای متخصصان بسیار ارزشمند است… Practical Linux Forensics به مسائلی می‌پردازد که منابع دیگر در این موضوع به آن‌ها توجه نکرده‌اند.»

— Arvind، مرورگر پیشرفته

👤 درباره نویسنده:

Bruce Nikkel استاد دانشگاه Bern University of Applied Sciences در سوئیس است، متخصص در زمینه فورنزیک دیجیتال و جرایم سایبری. او هم‌رئیس مؤسسه تحقیقات امنیت سایبری و مهندسی دانشگاه و مدیر برنامه کارشناسی ارشد Digital Forensics و Cyber Investigation است. سابقه کاری او شامل مدیریت تیم تحقیق و تحلیل جرایم سایبری در یک مؤسسه مالی جهانی به مدت بیش از ۱۵ سال است. بروس دارای دکترای فورنزیک شبکه و سردبیری در مجله Forensic Science International’s Digital Investigation است و از دهه ۱۹۹۰ علاقه‌مند به Unix و لینوکس است.

A resource to help forensic investigators locate, analyze, and understand digital evidence found on modern Linux systems after a crime, security incident or cyber attack.

Practical Linux Forensics dives into the technical details of analyzing postmortem forensic images of Linux systems which have been misused, abused, or the target of malicious attacks. It helps forensic investigators locate and analyze digital evidence found on Linux desktops, servers, and IoT devices. Throughout the book, you learn how to identify digital artifacts which may be of interest to an investigation, draw logical conclusions, and reconstruct past activity from incidents. You’ll learn how Linux works from a digital forensics and investigation perspective, and how to interpret evidence from Linux environments. The techniques shown are intended to be independent of the forensic analysis platforms and tools used.

Learn how to:

• Extract evidence from storage devices and analyze partition tables, volume managers, popular Linux filesystems (Ext4, Btrfs, and Xfs), and encryption
• Investigate evidence from Linux logs, including traditional syslog, the systemd journal, kernel and audit logs, and logs from daemons and applications
• Reconstruct the Linux startup process, from boot loaders (UEFI and Grub) and kernel initialization, to systemd unit files and targets leading up to a graphical login
• Perform analysis of power, temperature, and the physical environment of a Linux machine, and find evidence of sleep, hibernation, shutdowns, reboots, and crashes
• Examine installed software, including distro installers, package formats, and package management systems from Debian, Fedora, SUSE, Arch, and other distros
• Perform analysis of time and Locale settings, internationalization including language and keyboard settings, and geolocation on a Linux system
• Reconstruct user login sessions (shell, X11 and Wayland), desktops (Gnome, KDE, and others) and analyze keyrings, wallets, trash cans, clipboards, thumbnails, recent files and other desktop artifacts
• Analyze network configuration, including interfaces, addresses, network managers, DNS, wireless artifacts (Wi-Fi, Bluetooth, WWAN), VPNs (including WireGuard), firewalls, and proxy settings
• Identify traces of attached peripheral devices (PCI, USB, Thunderbolt, Bluetooth) including external storage, cameras, and mobiles, and reconstruct printing and scanning activity

Table of Contents

Chapter 1: Digital Forensics Overview

Chapter 2: Linux Overview

Chapter 3: Evidence from Storage Devices and Filesystems

Chapter 4: Directory Layout and Forensic Analysis of Linux Files

Chapter 5: Investigating Evidence from Linux Logs

Chapter 6: Reconstructing System Boot and Initialization

Chapter 7: Examination of Installed Software Packages

Chapter 8: Identifying Network Configuration Artifacts

Chapter 9: Forensic Analysis of Time and Location

Chapter 10: Reconstructing User Desktops and Login Activity

Chapter 11: Forensic Traces of Attached Peripheral Devices

Review

“Practical Linux Forensics is an excellent resource suitable for those new to Linux, as well as for experienced users. Whether you are an investigator, administrator, developer, or curious student, you will gain imperative knowledge that can easily be applied to your own field and endeavors.”

—Techtyte, Cybersecurity Researcher and Advanced Reviewer

"Thorough . . . Even if this is your first foray into computer forensics, there is a lot to be gained from Nikkel’s book."

—Lee Teschler, Microcontroller Tips

"A comprehensive and informative guide . . . The author provides a wealth of information and practical tips that can be used in real-world scenarios, making it a valuable resource for both professionals and students. It is a must-read for anyone looking to gain a deeper understanding of forensic analysis on Linux systems."

—The Security Noob

"After Practical Forensic Imaging, Bruce Nikkel has produced another fantastic learning resource and reference in Practical Linux Forensics. Made both for professionals more familiar with Windows or macOS forensics as well as adept Linux users looking to learn forensics, it does not need to be read linearly. Each chapter provides focused knowledge on different aspects of Linux systems in a distribution-agnostic manner. Definitely grab a copy to demystify this area of computer forensics."

—Daniyal S., Advanced Reviewer

"Bruce Nikkel shares some [insight on] really uncommon and least understood areas of the Linux network stack, which will be very valuable for practitioners . . . [Practical Linux Forensics] touches on areas ignored by other resources on the subject."

—Arvind, Advanced Reviewer

About the Author

Bruce Nikkel is a professor at the Bern University of Applied Sciences in Switzerland, specializing in digital forensics and cybercrime. He is co-head of the university’s research institute for cybersecurity and engineering, and director of the Master's program in Digital Forensics and Cyber Investigation. In addition to his academic work, he has worked in risk and security departments at a global financial institution since 1997. He headed the bank's Cybercrime Intelligence & Forensic Investigation team for more than 15 years and currently works as an advisor. Bruce holds a PhD in network forensics and is an editor with Forensic Science International’s Digital Investigation journal. He has been a Unix and Linux enthusiast since the 1990s.